Czorsztyn
Ruiny królewskiego zamku zajmują szczyt stromego wzniesienia, położonego na lewym brzegu Dunajca przy starym trakcie z Krakowa na Węgry. Początki zamku nie są znane. Według najnowszych teorii Czorsztyn pierwotnie nosił nazwę Wronin i posiadał formę drewnianego gródka, założonego w ostatniej ćwierci XIII w. Jego fundatorem była prawdopodobnie księżna Kinga, władająca od 1257 r. Sądecczyzną i prowadząca intensywną akcję kolonizacyjną na pograniczu polsko-węgierskim. W 1348 r. zamek zwany już Czorsztynem, jako własność królewska pełnił rolę granicznej fortecy. Był również siedzibą starostwa niegrodowego (starosta nie posiadał prawa sprawowania władzy sądowniczej) i komory celnej. Wtedy zamek był już w pełni murowany. Niewiele wiemy o pierwszym kamiennym elemencie zamku – odkrytej niedawno wielkiej cylindrycznej wieży z przełomu XIII/XIV w., później zniszczonej w niewyjaśnionych okolicznościach. Od XV w. Czorsztyn pozostawał we władaniu starostów. Jeden z nich – Jan Baranowski zmodernizował w 2 ćwierci XVII w. zamek, wznosząc m.in. potężną, 
czworokątną basztę bramną przystosowaną do użycia artylerii. W 1651 r. zamek opanował na krótko przywódca chłopskiego buntu na Podhalu Kostka Napierski – emisariusz Chmielnickiego i szpieg Szwedów w jednej osobie. Warownia popadła ostatecznie w ruinę w XVIII w. Przejęty przez władze austriackie zamek, kupili w 1819 r. Drohojowscy, którzy w 1921 r. utworzyli ze wzgórza zamkowego prywatny rezerwat. W 1970 r. powstał rezerwat przyrody pod administracją Pienińskiego Parku Narodowego, który od 1996 r. stanowi jego integralną część pod nazwą uroczysko Zamek Czorsztyn (10,28 ha). Powstanie sztucznego zbiornika wodnego u stóp zamku zmieniło jego otoczenie, niszcząc bezpowrotnie historycznie ukształtowaną granicę i przeprawę na 
królewskim trakcie na Węgry. Po wojnie kilkakrotnie próbowano restaurować zamek, ale dopiero w latach 90. XX w., wykorzystując środki przeznaczone na budowę zapory na Dunajcu oraz własne Parku, ruiny zamku sukcesywnie udostępniano turystom.
Zamek Pieniny
Ruiny zamku Pieniny położone są pod szczytem Góry Zamkowej w masywie Trzech Koron. Pierwsza wiarygodna wiadomość o zamku pochodzi z początku XIV w. Jest nią informacja, że schroniła się w nim księżna Kinga wraz z zakonnicami z klasztoru 
klarysek w Starym Sączu podczas trzeciego najazdu Mongołów w 1287 r. Uwiarygodniają to wyniki badań wykopaliskowych z końca lat 70. XX w., dzięki którym naukowcy łączą budowę zamku z osobą księżnej. Kiedy Kinga na początku lat 80. XIII w. była rezydentką klasztoru, prawdopodobnie wybudowała ten zamek w samym środku niedostępnych wówczas Pienin jako miejsce schronienia (refugium). Zamek przestał pełnić tę funkcję prawdopodobnie już w XIV w., a w następnym stuleciu przestano go użytkować. Budowlę wzniesiono z miejscowych kamieni wapiennych, łączonych zaprawą. Mur tarczowy, długości ok. 90 m i grubości 120 cm biegnie łagodnym łukiem, łącząc dwie granie skalne. Odcięte w ten sposób wzgórze, mając na około tylko urwiste ściany, stanowiło doskonały punkt oporu. Wejście do zamku, prowadzące przez niewielką poternę (szerokości jednej osoby), zlokalizowano w części zachodniej. Być może był tu budynek bramny lub nawet kwadratowa wieża, do której można było dostać się w koszu wciąganym kołowrotem. Do muru tarczowego przylegały dwa budynki oraz cysterna na wodę, wzniesiona z dobrze obrobionych ciosów. W pobliżu muru znajdowały się prawdopodobnie także drewniane budynki. Istnieje przypuszczenie, że na 
samym szczycie Góry Zamkowej mógł się znajdować także mur osłaniający zabudowę przed ostrzałem od strony wyżej położonego Ostrego Wierchu. 18 kwietnia 2003 r., staraniem Pienińskiego PN, ruiny zamku wpisano do rejestru zabytków. W latach 2006-2007 w ruinach przeprowadzono prace zabezpieczające polegające na odkopaniu i utrwaleniu fragmentów zachowanych murów. Całość prac sfinansowana została ze środków Pienińskiego PN. Jesienią 2009 r. zabezpieczone fragmenty murów zostały udostępnione do zwiedzania.
Zamczysko w Sromowcach Wyżnych
Relikty drewniano-ziemnej budowli, zwane często „fortalicjum”, są bardzo słabo poznane. Usytuowane są na szczycie wzniesienia zwanego „Zamczyskiem”, stromo opadającego ku sromowieckim polom na południe i wschód, a znacznie łagodniej na północ ku Flakom. Obecnie widać ledwo zarysowany wał ziemny odcinający całe wzniesienie. Od zachodniej strony, gdzie można dojechać nawet wozem, wał z rowem przybiera bardziej skomplikowany, ale też wyraźniejszy kształt, broniąc zapewne wjazdu do obiektu. Archeolodzy na podstawie wstępnych badań wykopaliskowych datują obiekt na XIV lub XV w. Nieznany jest fundator ani nawet charakter budowli. Padają różne określenia: grodzisko, zamczysko, fortalicjum lub ostatnio, ufortyfikowana siedziba-stacja, gdzie rezydowali posłowie rozstrzygający liczne spory graniczne.
Domniemane grodzisko „Gródek” w Krościenku n/D.
Jedną z hipotez umiejscowienia zamku, w którym mogła chronić się Kinga było wzgórze zwane „Gródkiem”, zlokalizowane na granicy Pienińskiego Parku Narodowego na przedłużeniu ul. Pienińskiej. Teoria ta upadła z chwilą datowania zamku Pieniny na 2 poł. XIII w. oraz po bezowocnych badaniach sondażowych na „Gródku”. Pozostał jednak ciekawy obiekt fizjograficzny w kształcie stożka, wyraźnie oddzielonego (w sposób naturalny lub sztuczny) od wznoszących się dalej Pieninek. O postawieniu jednoznacznej opinii na temat obiektu powinny zadecydować dokładne badania archeologiczne.
Opracowanie: K. Karwowski, zdjęcia: K. Karwowski, M. Szajowski