• Strona /
• Konferencje naukowe /
• Konferencja „Niepylak apollo – badania, ochrona i monitoring” 2023

 

XII Międzynarodowa Konferencja Naukowa

„Niepylak apollo – badania, ochrona i monitoring”

19-20.10.2023 r., Czerwony Klasztor, Słowacja

 

W dniach 19-20 października 2023 r. dyrekcje Pieninského národného parku (PIENAP) i Pienińskiego Parku Narodowego (PPN) zorganizowały w uzdrowisku Smerdžonka w Czerwonym Klasztorze na Słowacji XII Międzynarodową Konferencję Naukową z cyklu „Badania naukowe w Pieninach 2023”. Tegoroczna konferencja poświęcona była badaniom, ochronie i monitoringowi pienińskiego podgatunku niepylaka apollo (Parnassius apollossp. frankenbergeri Slaby), jednego z naszych najszybciej ginących zwierząt.

 

Temat konferencji nie został wybrany przypadkowo. Na spadek liczebności motyla orazjego ograniczenie do kilku odizolowanych populacji w Pieninach zareagowali pod koniec lat 80. XX w.prof. Zbigniew Witkowski i dr Jerzy Dąbrowski. Pomysł ratowania tego pięknego motyla zaszczepił dyrekcji PPN prof. Z. Witkowski z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie i począwszy od 1991 roku ruszył program ochrony po stronie polskiej, a od 1994 roku po stronie słowackiej. Po 30 latach istnienia projektu postanowiono podsumować wysiłki obu parków narodowych zmierzające do ratowania tego gatunku, a przy okazji przyjrzeć się projektom spoza Pienin.

 

Na konferencji wygłoszono 9 referatów:

„Historia ochrony i badania niepylaka apollo na Słowacji” – MUDr. Karol Kříž

„Niepylak apollo na Słowacji. Program ochrony” – Ing. Ivana Havranová

„Przyczyny zanikania niepylaka apollo i program jego restytucji w Pienińskim Parku Narodowym” – Prof. dr hab. Zbigniew Witkowski

„Stan i przyszłość populacji niepylaka apollo w Pienińskim Parku Narodowym” – Dr hab. Paweł Adamski, prof. IOP PAN

„Spojrzenie na ochronę pienińskiej populacji niepylaka apollo przez pryzmat doświadczeń amerykańskich z Yellowstone National Park i Grand Teton National Park” – Dr hab. Mirosław Nakonieczny, prof. UŚ, prof. DianeDebinski

„Pieniński niepylak apollo w badaniach fizjologicznych, biochemicznych i toksykologicznych” – Dr Andrzej Kędziorski

 „Badania genetyczne niepylaka apollo w ramach projektu LIFE «Ochrona niepylaka apollo w Polsce, Czechach i Austrii»”– Dr Tomasz Suchan

„Doświadczenie w ochronie i hodowli niepylaka apollo w ramach Grupy JARO” – David Číp

„Aktywna ochrona niepylaka apollo w Karkonoskim Parku Narodowym – projekt LIFE” – Mgr inż. Dariusz Kuś z zespołem.

 

Zorganizowano również sesję posterową, na której zgromadzono 16 posterów prezentujących różnorodne tematy badawcze realizowane w ostatnich latach na terenie Pienin.

W konferencji uczestniczyło ponad 90 gości z instytucji naukowych, akademickich iochrony przyrody ze Słowacji, Polski i Czech.W trakcie sesji referatowej uczestnicy konferencji zgodzili się co do przyczyn zaniku niepylaka apollo oraz sposobówjego ochrony:

1. Z badań wynika, że populacja motyla systematycznie spada po obu stronach Pienin oraz w innych miejscach na obszarze występowania gatunku.
2. Główną przyczyną zanikania gatunku jest zarastanie pierwotnych siedlisk gatunku roślinnością krzewiastą i drzewiastą.
3. Innymi przyczynami spadku liczebności motyla są:
   • prowadzone dawniej odłowy kolekcjonerskie niepylaka apollo;
   • obecne zmiany klimatyczne, w tym niedostateczna aktywność opadowa w okresie zimowym;
   • zatrzymanie procesów osuwiskowych gruzu skalnego przez regulację cieków wodnych i budowę zapórantyosuwiskowych nad drogami;
   • zaniechanie użytkowania muraw i łąk, związanych z wypasem i koszeniem;
   • zalesianie południowych stoków Pienin w latach 50. XX w.
4. Przy usuwaniu nalotu i zaroślimożna sugerować się doświadczeniami i przykładami dobrych praktyk za granicą, np. oprócz fizycznego niszczenia krzewów na piargach, które przynosi krótkotrwały skutek, możliwe jest rozważenie użycia środków chemicznych.
5. Aby ożywić i podtrzymać populację, należy zachować materiał genetyczny miejscowej populacji poprzez hodowlę.
6. Należy uściślić koordynowanie procedur monitorowania gatunku i zarządzania nim w celu rewitalizacji obszarów po obu stronach granicy oraz zapraszać do współpracy kolegów wdrażających podobne programy w różnychrejonach kraju oraz w innych państwach.
7. Zaangażować społeczeństwow misję ratowanianiepylaka apollo.
8. Wykorzystać wizerunek motyla jako symbolu podniesienia świadomości w zakresie ochrony przyrody tego obszaru, a zwłaszcza do zwiększenia zainteresowania ratowaniem tego gatunku.

Treść części posterów dostępna jest w załącznikach:

---